Παγκόσμια οικονομική κρίση, το ελληνικό Βατερλό και η επιταγή της συναίνεσης.
Αναδημοσίευση από το 3ο φύλλο της εφημερίδας μας.
Μια λέξη μονοπωλεί εδώ και ένα χρόνο τις συζητήσεις, από τα καφενεία και τα τηλεοπτικά πάνελ μέχρι της λέσχες των θινκ τανκ και τα συμβούλια των ισχυρών αυτού του κόσμου. ΚΡΙΣΗ, αποτέλεσμα της κατάρρευσης ενός μέρους του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως παρουσιάζεται. Η κρίση όμως δεν είναι κάτι καινούργιο για τον καπιταλισμό. Ο αντιφατικός χαρακτήρας του καπιταλιστικού συστήματος είναι αυτός που οδήγησε σε αυτή αλλά και σε όλες τις άλλες, μικρές ή μεγάλες, ιστορικά. Στην ουσία η κρίση είναι η υπερσυσσώρευση κεφαλαίων και η αδυναμία κινητικότητάς τους, γεγονός που μεταφράζεται σε πάγωμα των αγορών και, επί της ουσίας, σε κρίση της αναπαραγωγής των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων (με τον όρο καπιταλιστικές σχέσεις εννοούμε τις σχέσεις που διαμορφώνονται και εξαρτώνται από το καπιταλιστικό σύστημα, όπως σχέση εργάτη – αφεντικού, παραγωγού – καταναλωτή). Μέχρι στιγμής, το σύστημα έχει καταφέρει να βγει λίγο-πολύ αλώβητο από τις κατά καιρούς ρηγματώσεις του, και αυτό όχι βέβαια αναίμακτα, είτε μέσω πολέμων (κατά κύριο λόγο) είτε μέσω της εξάπλωσης των αγορών, με τη λεηλασία των πλουτοπαραγωγικών πηγών της καπιταλιστικής περιφέρειας.
Ανεξάρτητα όμως με τη φύση και τις αιτίες της κρίσης, αυτή δεν αποτελεί τίποτε άλλο από το όχημα στα χέρια κράτους και κεφαλαίου για την όξυνση της επίθεσης στις κοινωνίες. Μια σειρά μέτρων που παρουσιάζονται σαν σχέδιο εξόδου από αυτήν, αφορούν τη διάσωση των κερδών και συνάμα την αύξηση του πλούτου των μεγάλων αφεντικών του πλανήτη. Έτσι, εντείνεται η αφαίμαξη των εργαζομένων μέσω της εντατικοποίησης και της διεύρυνσης του μοντέλου επισφαλούς εργασίας, με μειώσεις μισθών, μαζικές απολύσεις και κλεισίματα επιχειρήσεων και εργοστασίων, αποδόμηση των υπολειμμάτων του κοινωνικού κράτους και των κεκτημένων των εργαζομένων.
Εκτός της πολυσυζητημένης οικονομικής κρίσης, η κυριαρχία καλείται να αντιμετωπίσει μια συνολικότερη κρίση στο εσωτερικό της καπιταλιστικής μηχανής. Μεγάλα κοινωνικά κομμάτια στέκονται πλέον από αδιάφορα έως κριτικά, ακόμη και εχθρικά απέναντι σε θεσμούς, άξιες και ιδεολογήματα που αποτέλεσαν κατά καιρούς στηρίγματα του καθεστώτος.
Ιστορικά, στον αντίποδα των οικονομικών κρίσεων και γενικότερα των περιόδων ανέχειας, διευρυμένης καταπίεσης και εκμετάλλευσης το σύστημα έβρισκε τις απαντήσεις του μέσω νέων ή παλιών ιδεολογημάτων (εθνική ακεραιότητα, εσωτερική ασφάλεια, εθνική ανάπτυξη, εθνικό όραμα…) και μέσω της ενίσχυσης της πίστης των υπηκόων του σε θεσμούς όπως η δικαιοσύνη, η θρησκεία, η πατρίδα, η οικογένεια, το κράτος, κτλ. αλλά και μέσα από πολιτικές οι οποίες στήριζαν την αύξηση της κρατικής παρεμβατικότητας, προτάσσοντας το κοινωνικό κράτος και υποσχόμενες καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Μέσα στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης, η ελληνική οικονομία τραβάει και αυτή τα δικά της ζόρια. «Είμαστε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας», μας λένε, «αν δεν αφανίσουμε το δημόσιο χρέος θα μας αφανίσει αυτό», προσθέτουν, και καταλήγουν ότι όλοι μαζί πρέπει να συστρατευθούμε και να κάνουμε θυσίες μπροστά στην νέα Μεγάλη Ιδέα, αυτή της διάσωσης της εθνικής Οικονομίας. Οι θυσίες που επικαλούνται οι ντόπιοι κυρίαρχοι δεν απέχουν διόλου από τα μέτρα που παίρνονται παγκοσμίως. Προσφάτως, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε στο πλαίσιο του προγράμματος σταθερότητας μεταξύ άλλων το πάγωμα των μισθών των δημοσιών υπαλλήλων, τη μείωση των επιδομάτων κατά 10% και την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, όπως επίσης και την αύξηση των έμμεσων φόρων Εξαθλίωση, ανασφάλεια, ανέχεια και αλλά πολλά είναι τα συμπαραμαρτούντα των θυσιών που «πρέπει» να κάνουμε. Αλλά ποιοι είναι αυτοί και ποιοι εμείς που καλούμαστε να θυσιαστούμε στο βωμό του νέου εθνικού συμφέροντος; Από τι μια το κράτος και τα μεγάλα αφεντικά (τραπεζίτες, βιομήχανοι, εφοπλιστές και λοιποί), αυτοί δηλαδή που δημιουργούν την κρίση, και από την άλλη όλοι εμείς, άνεργοι, εργαζόμενοι, προλετάριοι ντόπιοι και ξένοι, νεολαίοι, κοινωνικά αποκλεισμένοι και καταπιεσμένοι που βιώνουμε καθημερινά την άκρατη συνθήκη καταπίεσης και εκμετάλλευσης από αυτούς, στην δουλειά αλλά και σε κάθε πτυχή της ζωής μας, και καλούμαστε να πληρώσουμε τις δικές τους επιλογές. Οι υπεύθυνοι αυτού του συστήματος, οι λεηλατήτες της γης και των ζωών μας καλούν να «αγωνιστούμε» μαζί, στο όνομα μιας ψευδεπίγραφης κοινής εθνικής ταυτότητας, για να υπηρετήσουμε για ακόμα μια φορά τα συμφέροντά τους, δηλαδή τη διαιώνιση του πλούτου και της κυριαρχίας τους.
Το σημερινό αδιέξοδο βασίζεται στην αδυναμία του συστήματος από τη μια να βρει στηρίγματα σε θεσμούς και άξιες και από την άλλη να αποπροσανατολίσει την κοινωνία μέσω εναλλακτικών σχεδιασμών για τη σωτηρία της ανθρωπότητας και του πλανήτη. Τα στηρίγματα του παρελθόντος φαντάζουν πλέον περισσότερο σαθρά από ποτέ στα μάτια μιας κοινωνίας, η οποία μέσα στη δίνη της γενικότερης κατάρρευσης των σταθερών της και της εντεινόμενης ανασφάλειας σε όλα τα επίπεδα παλινδρομεί ανάμεσα στη ριζοσπαστικοποίηση και την συντηρητικοποίηση, τους φόβους που προκύπτουν από την αποτίναξη των αλυσίδων της και την αναγκαιότητα για το καινούργιο.
Το ελληνικό κράτος δεν είναι απ’ έξω από αυτό το παιχνίδι. Η δεινή θέση της υπό κατάρρευση οικονομίας, οι επερχόμενες αντιδράσεις στα νέα μέτρα, τα οποία οδηγούν σε όξυνση της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης, η φτώχεια και η εξαθλίωση, η έξαρση των φαινόμενων παραβατικότητας μέσα σε περιβάλλον συνεχώς εντεινόμενης οικονομικής ανέχειας και πάνω απ’ όλα η εξέγερση του Δεκέμβρη, η οποία κατέδειξε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι τα πάντα μπορούν να αλλάξουν και ότι το όραμα μιας άλλης κοινωνίας δεν είναι ουτοπία -αντιθέτως ουτοπία είναι να πιστεύει κανείς ότι ο κόσμος του καπιταλισμού μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει- ρίχνουν βαριά τη σκιά τους πάνω στο καθεστώς της Δημοκρατίας. Το ίδιο το καθεστώς,από τη μεριά του, προσπαθεί ανεπιτυχώς να μας πείσει ότι αποτελεί τη μοναδική λύση, λαμβάνοντας όλο και περισσότερο διαστάσεις ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος. Η προηγούμενη κυβέρνηση δεν κατάφερε να ανταπεξέλθει στις παραπάνω προκλήσεις και, λειτουργώντας σε ένα συντηρητικό πλαίσιο, το μόνο που πέτυχε ήταν να οξύνει τους διαχωρισμούς και να ρίχνει συνεχώς λάδι στις φωτιές της κοινωνικής ανυπακοής.
Η αλλαγή της πολιτικής διαχείρισης το περασμένο Φθινόπωρο δεν σήμανε -και δεν θα μπορούσε να σημάνει- και την αλλαγή του τρόπου επίλυσης των προβλημάτων, καθώς τα διάφορα κόμματα δεν αποτελούν τίποτε άλλο από πολιτικούς διαχειριστές ενός συστήματος, που πρωταρχικό σκοπό έχει την αύξηση των κερδών του κεφαλαίου και την διαιώνιση της εξουσίας του. Η αλλαγή φρουράς έφερε απλώς και την αλλαγή στη ρητορεία που συνοδεύει τους τρόπους επιβολής των σχεδιασμών του κράτους, σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Η σοσιαλδημοκρατία ήρθε για να διαχειριστεί τις αναταράξεις στην κοινωνία, με βασικό της όπλο την προπαγάνδα, η οποία παρουσιάζει από την μια ένα ανθρωπιστικό και προοδευτικό προσωπείο και από την άλλη χτυπάει, λοιδορεί και προσπαθεί να καταστείλει με κάθε μέσο ό,τι αντιστέκεται στα σχέδια της. Το βασικό τους εργαλείο είναι η γνωστή λαϊκή ρήση «μαστίγιο και καρότο», δηλαδή η με κάθε τρόπο επιβολή της συναίνεσης, έστω και φαινομενικά. Έτσι λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι η καταστολή και η προπαγάνδα, η οποία προσπαθεί να μας πείσει ότι η πραγματικότητα είναι αυτή των δελτίων ειδήσεων, αποτελούν τα τελευταία στηρίγματα ενός καθεστώτος που δεν έχει πλέον τίποτα άλλο να προσφέρει και να υποσχεθεί πέρα από μιζέρια, θάνατο, καταπίεση, εξαθλίωση, εκμετάλλευση και καταστροφή.
Απέναντι λοιπόν στην ολομέτωπη επίθεση του κράτους και του κεφαλαίου στην κοινωνία, δεν έχουμε να υποσχεθούμε τίποτε άλλο πέρα από την όξυνση του κοινωνικού και ταξικού πολέμου, μέσα από αυτοοργανωμένους αγώνες, με όπλο την αλληλεγγύη μεταξύ των καταπιεσμένων και των εκμεταλλευόμενων.
ΑΠΕΡΓΙΕΣ – ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ – ΜΠΛΟΚΑ – ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ – ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ